Wat is kreatinine?

Antwoord van de apotheker

Kreatinine (ook wel creatinine,) is een afbraakproduct van kreatinefosfaat in spierweefsel en wordt door het lichaam met een vrij constante snelheid geproduceerd, afhankelijk van de aanwezige hoeveelheid spiermassa. Het wordt in de nier hoofdzakelijk passief gefiltreerd, hoewel een klein gedeelte actief wordt uitgescheiden. Hierdoor ontstaat in het bloed een evenwichtsspiegel die het resultaat is van de productiesnelheid in de spieren en de uitscheiding door de nieren.

Mannen hebben meestal een hoger niveau (\'spiegel\') van kreatinine in hun bloed dan vrouwen omdat zij meer skeletspieren hebben, en in het algemeen gespierde mensen meer dan ongespierde. Het normale niveau ligt daarom meestal ergens tussen 60 en 120 micromol/liter; bij een verminderde nierfunctie wordt dit hoger omdat het aanbod gelijk blijft maar de uitscheiding afneemt. Een halvering van de nierfunctie leidt tot een verdubbeling van de concentratie. Gezien de ruime marges voor een \'normaal\' kreatinine kan bij een binnen normale grenzen liggend kreatinine dus toch al een vrij slechte nierfunctie bestaan; een nauwkeuriger indruk van de nierfunctie krijgt men door de lichaamsbouw van de patiënt in de berekening te betrekken of de totale 24-uursuitscheiding (en dus productie) van kreatinine te meten. Bij een snelle verslechtering van de nierfunctie duurt het echter een paar dagen voor er een nieuw evenwicht is bereikt en kan een te vroeg bepaalde kreatininewaarde misleidend zijn. Kreatininewaarden boven de 200 zijn zorgelijk, boven de 500 gaat men aan dialyse denken. (HK)