Cerebro Vasculair Accident (CVA)
Wat is een CVA?
CVA is de afkorting van cerebro vasculair accident: een ongeluk (accident) in de bloedvaten (vasculair) van de hersenen (cerebro). Een CVA wordt ook wel een beroerte genoemd. Een CVA kan ontstaan door een herseninfarct, waardoor er tijdelijk te weinig bloed wordt aangevoerd, of door een bloeding in de hersenen. Bij een CVA ontstaat een beschadiging in een deel van de hersenen. Daardoor valt de functie van dat hersengedeelte uit. Dit geeft acute verschijnselen, zoals verlammingen in één helft (links of rechts) van het lichaam. Zo'n verlamming aan één kant noemt men hemiplegie. Ook afasie (problemen met taal) komt vaak voor. Welke klachten optreden is afhankelijk van de plaats in de hersenen waar het CVA plaatsvindt. De acute verschijnselen verminderen vaak na enkele dagen of weken. Of er restverschijnselen blijven en hoe ernstig die zijn, verschilt van persoon tot persoon. In Nederland krijgen jaarlijks ruim 30.000 mensen een CVA. Soms krijgt iemand voorafgaand aan een herseninfarct eerst een TIA, een lichte functiestoornis die enkele minuten duurt. Enkele algemene maatregelen om een CVA te voorkomen zijn stoppen met roken en zorgen dat je bloeddruk niet te hoog is.
Oorzaken van CVA
Bij een CVA (beroerte) is er een plotselinge verstoring van de bloedvoorziening in de hersenen. Dit kan op twee manieren gebeuren:
- door een scheurtje in een slagader in de hersenen, zodat een hersenbloeding ontstaat;
- door afsluiting van een slagader in de hersenen. Dan is sprake van een herseninfarct.
In beide gevallen krijgt een bepaald hersengedeelte geen zuurstof- en voedselrijk bloed meer toegevoerd. De hersencellen kunnen dit maar kort verdragen en raken beschadigd. Het herseninfarct komt het meeste voor: bij ongeveer 80% van de patiënten, vooral bij ouderen. Afsluiting van een slagader kan een gevolg zijn van (slag)aderverkalking (atherosclerose). Op de slagaderwand zet zich dan vet (cholesterol) en kalk af, waardoor de wand een onregelmatig oppervlak krijgt. Op die plek kan makkelijk een bloedstolsel ontstaan. Dit heet trombose. Een trombose kan zich uitbreiden en leiden tot een volledige afsluiting van het bloedvat. Ook kunnen stukjes stolsel van de trombosemassa losraken. Zo'n propje wordt in de stroom van het bloed meegenomen en zal verderop in een kleinere slagader vastlopen. Dit heet embolie. Bij zo'n 20% van de patiënten is de oorzaak van het CVA een hersenbloeding, hetzij door een aangeboren zwakke plek in de slagader, hetzij door (slag)aderverkalking in combinatie met een te hoge bloeddruk.
