© 2024 solvo B.V.

Epilepsie

Wat is epilepsie?

Epilepsie is een storing in de hersenen die zich uit in epileptische aanvallen, waarbij iemand vaak onwillekeurige bewegingen maakt of het bewustzijn (deels) verliest. Ongeveer 1 op de 150 mensen in Nederland heeft epilepsie. Bij een epileptische aanval is er sprake van een verstoring van de elektrische activiteit in de hersenen, waarbij een soort kortsluiting optreedt. De storing kan beperkt blijven tot een bepaald gebied of zich door de gehele hersenen uitbreiden. Er worden dan ook verschillende soorten epileptische aanvallen onderscheiden: focale aanvallen, gegeneraliseerde aanvallen en aanvallen met een onbekend begin.

Focale aanvallen ontstaan vanuit een plek in één hersenhelft (en kunnen zich daarna ook verspreiden naar de andere hersenhelft). Gegeneraliseerde aanvallen ontstaan vanuit beide hersenhelften. Bij aanvallen met een onbekend begin is het (nog) niet helemaal duidelijk waar de aanvallen precies ontstaan.

Verschillende epileptische aanvallen

  • Focale aanvallen met intacte gewaarwording (voorheen eenvoudig partiële aanvallen genoemd). Bij deze vorm is er sprake van plaatselijke verschijnselen die horen bij het betrokken hersendeel. Dit kunnen bijvoorbeeld trekkingen van een arm of een been zijn. Het bewustzijn is normaal: iemand maakt dus mee wat er gebeurt. De aanval kan weer gewoon overgaan, maar kan zich ook uitbreiden tot een andere aanval.
  • Focale aanvallen met verminderde gewaarwording (voorheen complex partiële aanvallen genoemd). Hierbij krijgt iemand last van (gedeeltelijk) bewustzijnsverlies, waarbij iemand kan gaan dwalen of zwerven, zonder zich daar achteraf iets van te kunnen herinneren. Ook kan iemand last krijgen van onwillekeurige bewegingen, zoals friemelen met de handen, smakken, of trappelen.
  • Absences (vroeger ook wel petit mal genoemd). Deze aanvallen zijn het best te omschrijven als aanvallen van afwezigheid. Iemand gaat staren en verliest het contact met de omgeving, zonder daarbij bewusteloos te raken. Absences komen het vaakst voor bij kinderen in de basisschoolleeftijd. Veel minder vaak bij volwassenen.
  • Tonisch-clonische aanvallen (vroeger ook wel grand mal genoemd). Deze aanvallen worden gekenmerkt door spiertrekkingen en schokkende bewegingen van het hele lichaam. Ze gaan gepaard met bewusteloosheid. Dit is de meest bekende vorm van epilepsie door de duidelijke symptomen, maar niet de meest voorkomende.
  • Myoclonische aanvallen Een myoclonische aanval is een aanval waarbij iemand korte schokbewegingen maakt. Door de korte duur raakt iemand nauwelijks tot helemaal niet het bewustzijn kwijt. Soms is een myoclonische aanval zo kort en licht dat hij niet eens wordt opmerkt.

Status epilepticus

Hoewel een epileptische aanval er heel heftig uit kan zien, is het in de meeste gevallen niet levensbedreigend. De meeste aanvallen stoppen na 2-3 minuten. Een aanval die langer duurt dan  5 minuten moet afgebroken worden met noodmedicatie. Bij een status epilepticus, waarbij de aanval langer duurt dan 30 minuten, of meerdere aanvallen elkaar snel opvolgen, is altijd medische hulp nodig. Lees meer over eerste hulp bij een epileptische aanval op de website van het Epilepsiefonds.

Oorzaak epilepsie

Om de diagnose epilepsie te kunnen stellen, wordt vaak gebruik gemaakt van een EEG-onderzoek (elektro-encefalogram), waarbij de elektrische activiteit van de hersenen wordt bekeken. Ook kan er vaak op basis van het verhaal over de aanval de diagnose epilepsie gesteld worden. De oorzaak van de epileptische aanvallen wordt hierdoor echter nog niet duidelijk. Bij de meeste mensen met epilepsie, zo’n 50 procent, is er helemaal geen duidelijke oorzaak aan te wijzen voor hun epilepsie. Toch kunnen veel mensen met epilepsie, zo’n 70 procent, zonder aanvallen door het leven gaan dankzij medicatie: anti-epileptica.

Epilepsie kan een gevolg zijn van een hersenbeschadiging, bijvoorbeeld door een infectie (zoals hersenvliesontsteking), een ongeluk, of een hersenbloeding. Andere oorzaken zijn aangeboren hersenafwijkingen, hersentumoren, of stofwisselingsstoornissen. Ook is er een verband te zien tussen epilepsie en erfelijkheid, maar hierover is nog niet alles bekend.

Verder zijn er verschillende factoren die epilepsie niet veroorzaken, maar wel kunnen uitlokken. Zij verlagen als het ware de drempel voor het krijgen van een epileptische aanval. Onder deze zogenoemde ‘triggers’ vallen:

  • Spanning of stress
  • Hormonale schommelingen
  • Temperatuurwisselingen zoals bij koorts
  • Lichtflitsen
  • Overmatig alcoholgebruik
  • Slaaptekort
  • Het niet innemen van de medicijnen

Laatst bijgewerkt op 19 juni 2018


Deze tekst is goedgekeurd door het Epilepsiefonds

Gerelateerde informatie

Lees meer over Epilepsie op

  • Gezondheidsplein

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Wil jij meer informatie over medicijnen, onderzoeken en
behandelingen ontvangen? Schrijf je dan in en krijg maandelijks de nieuwsbrief.

Ziekenhuis.nl gebruikt cookies. Lees hier onze Privacy- en cookieverklaring.

Cookies

Ziekenhuis

Om je een informatieve en prettige online ervaring te bieden, maken Ziekenhuis.nl (onderdeel van solvo b.v.) en derden gebruik van verschillende soorten cookies. Hieronder vallen functionele, analytische en persoonlijke cookies. Met deze cookies kunnen we de werking van onze website verbeteren en je van gepersonaliseerde advertenties voorzien. Door op ‘Akkoord en doorgaan’ te klikken, gaat u akkoord met het plaatsen van alle cookies zoals omschreven in onze privacy- & cookieverklaring.

Cookievoorkeuren

Je kunt hieronder toestemming geven voor het plaatsen van persoonlijke cookies. Met deze cookies houden wij en onze partners je gedrag op onze website bij met als doel je persoonlijke advertenties te tonen en onze website te optimaliseren.

Selecteer welke cookies je wil accepteren