Hoe gaat een stamceltransplantatie in zijn werk?

Voor een stamceltransplantatie worden de benodigde, gezonde stamcellen uit het bloed geïsoleerd. Dit kan soms bij de patiënt zelf (autogene stamceltransplantatie), maar meestal zijn er donorstamcellen nodig (allogene stamceltransplantatie). De donor kan familie van de patiënt zijn, maar dat hoeft niet. Als er geen passende donor gevonden kan worden, kunnen er stamcellen uit navelstrengbloed worden getransplanteerd. Deze cellen zijn “naïef”, waardoor ze bij veel mensen passen.

De te doneren stamcellen moeten genetisch passen bij de patiënt. Hierin speelt vooral het humaan leucocyten antigeen (HLA) een belangrijke rol. Dit moet overeenkomen tussen patiënt en donor, anders zullen de stamcellen worden vernietigd door je eigen afweercellen.

Als er een passende donor is gevonden, dan krijgt deze een injectie met het groeihormoon Granulocyte-Colony-Stimulating Factor (G-CSF). Dit stimuleert de aanmaak en rijping van bloedstamcellen. De bloedstamcellen verplaatsen zich vervolgens van het beenmerg naar het bloed. Dit noem je ook wel de mobilisatiefase. Vanuit het bloed kunnen de stamcellen geoogst worden. Hiervoor wordt een slangetje in een ader geplaatst, dat het bloed naar een aferesemachine pompt. In deze machine worden de stamcellen gescheiden van het bloed. Het bloed wordt weer teruggegeven aan de donor. Deze behandeling duurt ongeveer vier uur.

Als er voldoende stamcellen geoogst zijn, begint de patiënt met een intensieve behandeling met chemo- of radiotherapie of wordt zijn of haar afweer onderdrukt met medicijnen. De kans dat de stamcellen worden afgestoten is hierdoor erg klein, omdat de afweer wordt onderdrukt.

Direct na één van deze behandelingen worden de stamcellen via een infuus toegediend aan de patiënt. De (donor)stamcellen nestelen zich in het beenmerg en starten daar met de aanmaak van bloedcellen.