Dementerende ouderen

Dementerende ouderen worden geleidelijk aan volledig afhankelijk van de zorg van anderen. Dementie is namelijk een hersenaandoening waarbij het geestelijk functioneren geleidelijk achteruit gaat. Het is een aandoening bestaande uit meerdere stoornissen, waarbij geheugenverlies meestal op de voorgrond staat. Dementie bij ouderen heeft meestal niet een eenduidige oorzaak. Het is meestal door een combinatie van factoren dat het geheugen slechter wordt en het denken trager (mixed type dementia). Deze gecombineerde vorm van dementie heeft veelal kenmerken van zowel de ziekte van Alzheimer als van een vasculaire dementie. Het is de meest frequente oorzaak van dementie op later leeftijd (>70 jaar). Evenals bij vasculaire dementie spelen cardiovasculaire factoren, zoals hartfalen en een te lage bloeddruk een belangrijke rol bij deze vorm van dementie. Hieronder wordt niet zozeer ingegaan op de kenmerken van dementie, maar ligt de focus op de invloed ervan op de kwaliteit van leven.

Dementie en de kwaliteit van leven

Eerder beschreven we dat pijn een belangrijke factor is voor het bepalen van de kwaliteit van leven. Pijn bleek een negatieve invloed hierop te hebben. Bij dementerende ouderen is in het bijzonder het herkennen en behandelen van chronische pijn niet optimaal. Dit komt doordat beschikbare instrumenten om pijn te herkennen en te meten nog (te) weinig gebruikt worden en behandeling veelal niet consequent plaatsvindt.

Andere factoren die de kwaliteit van leven van dementerende ouderen verminderen ontstaan doordat het functioneren van de hersenen steeds verder afneemt:

• Dwaalgedrag.
• Veranderde impressie van de omgeving en hier niet goed mee weten om te gaan.
• Stemmingsproblemen.
• Problemen met eten. 
• Verandering van gedrag en afhankelijkheid van anderen. Dit maakt het voor de partners steeds moeilijker om de noodzakelijke steun te geven. De thuissituatie kan onhoudbaar worden waardoor de dementerende moet worden opgenomen. 
• Incontinentie.

Een extra probleem doet zich voor bij dementerende ouderen waarbij de dementie al in een vergevorderd stadium zit. Zij vinden het namelijk lastig om hun behoeften en (pijn)prikkels te herkennen, te noemen en er actie op te ondernemen. Normaal zet je een ‘plasprikkel’ om in een daadwerkelijk bezoekje aan het toilet. Of maak je je schoen wat losser als je merkt dat deze knelt en doe je een dikke sjaal om als je merkt dat het koud wordt. Bij ouderen met vergevorderde dementie worden deze prikkels én niet herkend én dus ook niet verholpen.