Kwetsbare ouderen, medicatie en gezondheidsproblemen
Ouderen kunnen kwetsbaar worden als gevolg van chronische ziekten of andere lichamelijke en geestelijke beperkingen in combinatie met hun psychosociale situatie. Maar wat houdt dat precies in?
Het Sociaal Cultureel Plan Bureau (SCP) beschrijft kwetsbare ouderen als volgt: “Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, overlijden)”.
Volgens het SCP (2011) behoort 25% van alle 65-plussers tot de groep van kwetsbare ouderen. Dit zijn ongeveer 700.000 mensen. De verwachting is dat het aantal kwetsbare ouderen de komende twintig jaar zal oplopen tot 1.000.000. Ouderen met multimorbiditeit lopen hierbij het meeste risico op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, overlijden) omdat de combinatie van aandoeningen hen meerdere beperkingen oplegt. Deze beperkingen hebben voornamelijk betrekking op de kwaliteit van leven.
Kwetsbare ouderen en de kwaliteit van leven
De kwaliteit van leven wordt beïnvloed door de effecten van de chronische ziekte op het (dagelijks) functioneren en de symptoomlast. Met name het symptoom pijn blijkt grote negatieve invloed te hebben. In verschillende onderzoeken (zoals Onder et al, 2006) is te zien dat de pijn die samengaat met de chronische ziekte ervoor zorgt dat andere klachten ontstaan als depressieve gevoelens, angst, slaapproblemen en verminderde zelfredzaamheid. Hierdoor neemt de kwaliteit van leven af. Maar met welke gezondheidsgevaren hebben ouderen nu geregeld te maken en hoe beïnvloeden die de kwaliteit van leven?
Gezondheidsproblemen bij ouderen
Veel voorkomende gezondheidsproblemen waar ouderen mee kampen, zijn:
- Hart- en vaatziekten.
- Geheugenproblemen. Er zijn steeds meer dementerende ouderen.
- Stemming- en angststoornissen
- Valincidenten en fracturen. Vooral een heupfractuur komt vaak voor.
- Mobiliteitsproblemen.
- Evenwichtsstoornissen en duizeligheid.
- Gevaren vanwege een gecombineerd gebruik van medicijnen. Dit wordt ook wel polyfarmacie genoemd.
Verderop in het dossier bespreken we enkele van deze gevaren en hun invloed op het dagelijkse leven van kwetsbare ouderen.