Kan de diagnose astma gesteld worden zonder test?
Mijn dochtertje is 7 jaar en heeft last van prikkelhoest en kortademigheid indien zij zich druk maakt of emotioneel is. Alhoewel deze symptomen uiteraard op astma wijzen vraag ik mij af of de huisarts zonder verder onderzoek of testen deze diagnose kan stellen en zonder meer Ventolin kan voorschrijven zoals in dit geval is gebeurd.
Antwoord van de apotheker
Astma is een aandoening van de luchtwegen. Bij astma zijn de luchtwegen van tijd tot tijd vernauwd, wat het ademen bemoeilijkt, met name de uitademing. De luchtwegen zijn omringd met spiertjes en aan de binnenkant bekleed met slijmvlies. Bij astma zijn de luchtwegen overgevoelig voor bepaalde prikkels: de spiertjes trekken samen, de slijmvliezen zwellen op en maken meer slijm aan. Daardoor worden de luchtwegen nauwer, kan er minder lucht door en ontstaat benauwdheid. Vaak gaat astma samen met allergie. Allergische prikkels die een reactie van de luchtwegen kunnen geven, zijn onder meer huisstofmijt, huidschilfers van huisdieren, schimmels en stuifmeel. Verder kunnen de luchtwegen reageren op rook, chloorlucht, baklucht, temperatuurwisseling, stoom en mist, maar ook op lichamelijke inspanning en verkoudheid of griep. Meestal krijgt u direct klachten, soms pas na uren. In één familie zijn er vaak meer mensen met astma.
Hoe kunt u astma herkennen?
U kunt last hebben van benauwdheid en slijm in de luchtwegen. Vaak ademt u piepend, brommend of pruttelend. U kunt soms wekenlang hoesten, vooral 's nachts. Door het moeilijke ademen kunt u zich moe of uitgeput voelen. Kinderen ademen piepend of brommend, en zijn vaak hangerig of lusteloos. Zij kunnen soms hun vriendjes niet bijhouden met rennen en fietsen. Indien deze symptomen aanwezig zijn kan de behandelende arts zonder verder onderzoek starten met Ventolin om de benauwdheid te verminderen. De NHG standaard adviseert wel om de longfunctie te blijven controleren. Met behulp van het meten van de longfunctie kan vervolgens wel gecontroleerd worden of deze medicijnen enig effect sorteren. De piekstroom is de maximale kracht waarmee uw kind kan uitblazen. Hoe wijder de luchtwegen, des te groter de piekstroom. De piekstroom verschilt van kind tot kind en is afhankelijk van het geslacht, de leeftijd en de lichaamslengte. Ook het moment van de dag heeft er invloed op. Astma en de piekstroom Wanneer de astma van uw kind opspeelt, worden de luchtwegen tijdelijk nauwer. Hij of zij kan dan minder gemakkelijk uitademen en de piekstroom wordt kleiner. Medicijnen tegen astma maken de luchtwegen weer wijder, zodat het kind gemakkelijker kan uitademen. De piekstroom is dan weer groter.
Waarom de piekstroom meten?
Door de piekstroom op verschillende momenten te meten kunnen we aantonen of een kind (boven de 6 jaar) astma heeft, of de astma opspeelt en of eventuele astma-medicijnen goed werken. Wanneer uw kind steeds de voor hem of haar best mogelijk piekstroomwaarde blaast, zonder dat het daar een luchtwegverwijder bij nodig heeft, dan is de astma goed ingesteld. Bij duidelijke symptomen van astma kan in beginsel zonder verder onderzoek dit middel Ventolin gestart worden. De arts doet dit dan op grond van een waarschijnlijkheidsdiagnose en in uw geval is de waarschijnlijkheid zeer groot dat er sprake is van astma. (HK)