OCD-symptomen
De belangrijkste symptomen bij OCD zijn de dwanggedachten (obsessies) en/of dwanghandelingen (compulsies). Dwanggedachten zijn bijzonder opdringerige en steeds terugkerende gedachten die veel angst of bijvoorbeeld walging veroorzaken. De handelingen die hierop volgen zijn bedoeld om de angst of het onbehagen dat bij de dwanggedachten komt, te verminderen. Dit lukt meestal voor een korte periode, maar vervolgens komen de dwanggedachten weer terug en beginnen de symptomen van OCD weer van voor af aan. De handelingen kunnen ook psychisch zijn.
Er zijn heel veel verschillende dwanggedachten mogelijk bij een dwangstoornis, zoals denken dat:
- Je besmet raakt met bacteriën of viezigheid
- Je de controle gaat verliezen en bijvoorbeeld jezelf of iemand anders iets aan gaat doen
- Dingen niet perfect genoeg zijn
- Er rampen zullen gebeuren als jij iets niet of wel doet
Voorbeelden van dwanghandelingen zijn:
- Constant je handen wassen of je huis schoonmaken
- Alles recht zetten
- Constant dingen tellen in je hoofd
- Telkens checken of het gas wel uit staat of of de deur wel dicht zit
- Telkens uit de auto stappen om te kijken of je niemand hebt aangereden
- Alle enveloppen van de administratie telkens opnieuw openen om te kijken of ze wel goed zijn ingevuld
Sommige mensen met OCD weten dat hun dwanggedachten niet reëel zijn, dus dat ze bijvoorbeeld niet echt besmet worden van een vies aanrecht. Toch kunnen ze deze gedachten niet kwijtraken. Andere mensen met OCD hebben wel het idee dat hun gedachten reëel zijn.
Gevolgen van een dwangstoornis
Vaak belemmeren de symptomen van OCD het normale dagelijks functioneren. Een obsessieve-compulsieve stoornis kan daardoor veel gevolgen hebben. Het kan bijvoorbeeld spanningen geven in het gezin, omdat gezinsleden niet begrijpen waarom iemand met OCD dingen telkens opnieuw doet. Iemand met OCD kan van gezinsleden verlangen dat zij meegaan in de dwanghandelingen en ook dit kan spanningen opleveren. Bovendien kunnen de symptomen van OCD veel problemen geven op het werk. Als iemand bijvoorbeeld alles de hele tijd opnieuw checkt, komt het werk niet meer af. Soms kan het werk helemaal niet meer uitgevoerd worden. Vaak schamen mensen met OCD zich voor hun dwanghandelingen. Ook durven mensen met een dwangstoornis bijvoorbeeld niemand meer uit te nodigen, omdat ze bang zijn dat het huis vies wordt. Mensen met OCD worden hierdoor vaak eenzaam.
Diagnose van een obsessieve-compulsieve stoornis
Iedereen heeft wel eens een dwanggedachte of dwanghandeling, zoals het twee keer checken of de deur wel op slot zit. Dit is geen OCD. De diagnose obsessieve-compulsieve stoornis wordt pas gesteld als de dwanggedachten en/of dwanghandelingen een significant deel van je tijd innemen (minimaal een uur per dag) of je dagelijks functioneren erg beperken.
Laatst bijgewerkt op 10 september 2018
