Pijn bij de coïtus
Pijn bij gemeenschap is een klacht die veel vrouwen kennen. Sommigen hebben er regelmatig last van, anderen een enkele keer. Als je vaak pijn hebt, is het logisch dat je minder zin krijgt om te vrijen. Daardoor is het ook moeilijker om seksueel opgewonden te raken en klaar te komen. Het is niet ongebruikelijk dat de zin na verloop van tijd helemaal verdwijnt als gevolg van pijnklachten. Niet zelden geeft dit in een relatie aanleiding tot problemen.
Diepe pijn
Sommige vrouwen ervaren pijn bij diep doorstoten van de penis. Vaak treedt deze pijn alleen op bij een bepaalde houding. De diepe pijn kan ontstaan doordat de penis tegen de baarmoedermond aan stoot. Soms geeft dit een onaangenaam of pijnlijk gevoel. Ook darmafwijkingen zoals een spastische dikke darm of gynaecologische aandoeningen (bijvoorbeeld endometriose) kunnen dit soort pijnklachten veroorzaken.
De gemakkelijkste oplossing is dan om een houding te zoeken die voor beide partners aangenaam is. Meestal zijn dit houdingen waarbij de penis minder diep in de vagina komt. Sommige vrouwen hebben buikpijn of bekkenbodempijn na de gemeenschap. Het kan dan gaan om een soort spierpijn, doordat de bekkenbodemspieren heel gespannen zijn geweest tijdens de coïtus. Het is een vervelende klacht, maar geen reden tot ongerustheid. Ontspanningsoefeningen van de bekkenbodem verlichten soms de klachten.
Pijn bij de ingang van de vagina
Veel vrouwen hebben last van branderige of schrijnende pijn bij de ingang van de vagina voor, tijdens of na de gemeenschap. Ook plassen na afloop geeft dan nogal eens een branderig gevoel. De meest voorkomende oorzaak is dat gemeenschap plaatsvindt terwijl je niet of onvoldoende seksueel opgewonden bent. De vaginawand is onvoldoende doorbloed en niet vochtig genoeg. De huid bij de opening van de van de vagina raakt dan gemakkelijk geïrriteerd door het 'schuren' van de penis.
Een andere oorzaak van pijn bij de vagina-opening kan zijn dat je onbewust de bekkenbodemspieren aanspant. Pijnklachten zijn vaak zowel oorzaak als gevolg van dit onbewuste aanspannen, waardoor de ingang van de vagina nauwer wordt. Zo ontstaat gemakkelijk een vicieuze cirkel: doordat gemeenschap pijn doet is het logisch dat je een volgende keer bang bent dat het opnieuw pijn gaat doen. Bij deze gedachte wordt de vagina minder vochtig, wat weer leidt tot meer pijn. Ook kan de seksuele opwinding verdwijnen op het ogenblik dat je probeert om gemeenschap te hebben. Als je daarnaast de bekkenbodemspieren onbewust spant als reactie op 'de pijn die komen gaat', wordt de pijn erger, en heb je een volgende keer nog minder zin, met nog minder vochtigheid en sterker aanspannen van de spieren als gevolg.
Oorzaken van pijn bij de ingang van de vagina
De meest voorkomende oorzaak van deze pijn is dat je onvoldoende seksueel opgewonden bent en toch gemeenschap hebt of probeert te hebben. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn. Het komt nogal eens voor dat vrouwen vrijen om hun partner een plezier te doen of om problemen te voorkomen, terwijl ze er eigenlijk geen of weinig zin in hebben. Soms zijn ze bang hun partner te verliezen of bang dat deze vreemd zal gaan. Misschien is de duur van het voorspel te kort, of vrijt je partner op een manier die voor jou niet prettig en opwindend is, of die je misschien zelfs tegenstaat. Mogelijk heb je te veel afleidende gedachten om seksueel opgewonden te kunnen raken of blijven.
Andere mogelijke oorzaken zijn vaginale schimmelinfecties (Candida), huidirritaties of zeldzame huidziekten, een bevalling, of hormonale veranderingen na de overgang.
Een herpesinfectie leidt tot zeer pijnlijke blaasjes rond de ingang van de vagina die na verloop van tijd vanzelf weer verdwijnen.
Huidirritaties zijn soms een oorzaak van pijn bij gemeenschap, maar veel vaker een gevolg ervan. Gebruik van zeep verstoort de normale zuurgraad van de vagina, waardoor irritatie of een infectie kan ontstaan, maar veel vaker is irritatie het gevolg van onvoldoende opwinding en vaginale droogheid.
Niet zelden ontstaan pijnklachten na een bevalling. Vaak hebben vrouwen dan minder zin in vrijen. Daarnaast kan het littekenweefsel van een knip of scheur nog pijnlijk zijn. Als je borstvoeding geeft, maken de eierstokken weinig oestrogene hormonen. Hierdoor is de vagina vaak droog, ook al ben je seksueel opgewonden. Door deze droogheid kan de pijn verergeren.
Na de overgang wordt de wand van de vagina door hormonale veranderingen dunner en gevoeliger. Soms wordt de vagina ook minder vochtig, wat aanleiding kan geven tot pijnklachten. Dit is zeker niet bij alle vrouwen na de overgang het geval.
Gevolgen van pijn bij de ingang van de vagina
Bij vrouwen die doorgaan met gemeenschap terwijl het pijn doet, kan op den duur het inbrengen van de penis of zelfs het proberen al heel pijnlijk zijn. Ook het aanraken van de huid met je vinger, het inbrengen van een tampon, zitten, fietsen of het dragen van een strakke broek is vaak pijnlijk. De huid is dan chronisch geïrriteerd. Soms zijn er kleine, nauwelijks zichtbare rode plekjes bij de vagina-opening. Hoewel artsen dit beeld wel een 'focale vulvitis' of 'vulvaire vestibulitis' noemen (dat wil zeggen een plaatselijke ontsteking van de huid bij de ingang van de vagina), is een ontsteking als oorzaak nooit bewezen. De huid, die in dit gebied relatief vochtig is en 'smet', geneest moeilijk. Een te hoge spanning in de spieren van de bekkenbodem staat genezing van de geïrriteerde en pijnlijke huid in de weg.