Hersenvliesontsteking (Meningitis)
Wat is een hersenvliesontsteking?
Een hersenvliesontsteking is een ontsteking van de vliezen om je hersenen en ruggenmerg. Deze ontsteking wordt meestal veroorzaakt door een virus of een bacterie. Een hersenvliesontsteking door een virus gaat meestal vanzelf over, maar een hersenvliesontsteking door een bacterie kan levensbedreigend zijn. Een bekend symptoom van deze ziekte is nekkramp of nekpijn, vandaar dat hersenvliesontsteking ook wel nekkramp wordt genoemd. Vaak voelt een hersenvliesontsteking als de griep, waarbij mensen hoofdpijn en koorts hebben en misselijk zijn. Hersenvliesontsteking komt vooral voor bij baby’s, jong volwassenen en bij mensen met een verlaagde weerstand. Het wordt ook wel meningitis genoemd.
Hoe ontstaat een hersenvliesontsteking?
Een hersenvliesontsteking ontstaat meestal door een infectie met een bacterie of een virus.
Virale meningitis wordt vaak veroorzaakt door:
Bacteriële meningitis wordt vaak veroorzaakt door:
- Meningokokken
- Pneumokokken
- Haemophilus influenza type B
- Listeria monocytogenesis
- Groep B streptokokken
- Escherichia coli
Deze virussen en bacteriën komen vaak voor. Bij veel mensen zitten deze gewoon in de keel of neus zonder dat deze mensen er ziek van worden. Als de weerstand afneemt, kunnen deze bacteriën zich vermeerderen en zich verspreiden via de bloedbaan en zo terechtkomen in de hersenen en hersenvliezen. Meningitis kan ook ontstaan als complicatie bij tuberculose, syfilis en longontsteking.
Is hersenvliesontsteking besmettelijk?
De bacteriën en virussen die hersenvliesontsteking veroorzaken zijn besmettelijk, maar dat betekent niet dat de hersenvliesontsteking zelf ook altijd besmettelijk is. Veel mensen worden besmet met de bacteriën en virussen zonder dat zij er hersenvliesontsteking van krijgen.
Symptomen van een hersenvliesontsteking
Hersenvliesontsteking begint vaak met griepklachten. Vooral bij bacteriële meningitis worden deze klachten alleen niet minder, maar juist erger. Meningitis veroorzaakt door een virus is vaak minder heftig dan hersenvliesontsteking veroorzaakt door bacteriën. Bacteriële meningitis komt vaak samen voor met bloedvergiftiging, ook wel sepsis genoemd. Virale meningitis gaat soms samen met encefalitis, dit is hersenontsteking. Vooral een hersenvliesontsteking door een bacterie kan erg gevaarlijk zijn en er overlijden nog steeds mensen aan.
De symptomen van hersenvliesontsteking zijn vaak anders bij volwassenen, kinderen en baby’s.
Hersenvliesontsteking volwassenen
Veelvoorkomende symptomen van hersenvliesontsteking bij volwassenen, zijn:
- Stijve nek of nekpijn
- Hoofdpijn
- Koorts of juist een lage temperatuur
- Koude rillingen
- Bewusteloosheid
- Niet wegdrukbare paarsrode of rode puntjes (bloeduitstortingen) op je lichaam of oogwit
- Sufheid
- Bleekheid
- Misselijkheid of overgeven
- Verwardheid
- Spierpijn
- Overgevoeligheid voor licht en geluid
- Pijnlijke gewrichten
- Epileptische aanvallen
Ook hoesten en darmklachten behoren soms tot de symptomen. Je hoeft ze niet alle symptomen te hebben om hersenvliesontsteking te kunnen hebben.
Hersenvliesontsteking kind
Bij kinderen zijn de symptomen van hersenvliesontsteking soms anders. Veelvoorkomende symptomen bij een hersenvliesontsteking bij een (jong) kind zijn:
- Hoge koorts of juist een lage temperatuur
- Hoofdpijn
- Koude rillingen
- Stijve nek
- Overgeven
- Uitslag of niet wegdrukbare paarsrode of rode puntjes op het lichaam of oogwit
- Bleekheid
- Vlekkerige huid
- Huilerig of veel kreunen
- Sufheid
Hersenvliesontsteking baby
Baby’s tussen de nul en twee maanden vertonen andere symptomen dan de meeste oudere kinderen. Net zoals oudere kinderen hebben zij koorts of juist een te lage temperatuur, geven ze over, zijn ze huilerig of kreunen ze veel en hebben ze een bleke of vlekkerige huid. Daarnaast kunnen baby’s last hebben van luierpijn. Dit betekent dat ze gaan huilen als de luier wordt verschoond. Ook zijn ze soms suf of juist prikkelbaar. Sufheid kun je bij een baby herkennen doordat je minder contact met de baby kunt krijgen. Tot slot kunnen ze last hebben van gezwollen fontanellen en willen ze vaak niet of veel minder drinken.
Laatst bijgewerkt op 4 oktober 2018
