Vergrijzing verstandelijk gehandicapten sneller dan gehele bevolking
Het aantal 65-plussers onder verstandelijk gehandicapten groeit van ruim 4 % in 1996 tot ruim 9 % in 2020. Deze vergrijzing gaat driemaal zo snel als bij het totaal van de Nederlandse bevolking.
Dit blijkt uit een onderzoek van het RIVM in opdracht van het ministerie van VWS dat staatssecretaris Margo Vliegenthart woensdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Het ministerie heeft het RIVM een model laten maken voor de ontwikkeling van de wachtlijsten voor woonvoorzieningen voor verstandelijk gehandicapten over de periode 1996-2020. Hiervoor is een referentiescenario ontwikkeld en zijn vier alternatieve scenario's doorgerekend. Deze zijn onder meer gebaseerd op versterkte uitbreiding van zelfstandig wonen, "schone" wachtlijsten en lagere uitstroom uit de wachtlijsten.
In het referentiescenario van het RIVM groeien de wachtlijsten van ruim 6.800 in 1996 tot 8.200 in 2000, om dan weer geleidelijk af te nemen tot 6.000 in 2010 en 4.500 in 2020. Bij een ander scenario wordt verondersteld dat kinderen langer of volledig thuis of zelfstandig blijven wonen. In dit geval daalt de wachtlijst met 50 procent ten opzichte van het referentiescenario tot 3.000 in 2010.
Bij nog een ander scenario wordt ervan uitgegaan dat om diverse redenen minder mensen van de wachtlijst verdwijnen. Dan groeit de wachtlijst ten opzichte van het referentiescenario met 82 procent tot 10.800 mensen in 2010.
Bij de berekeningen van de omvang van de wachtlijsten zijn de extra gelden voor de gehandicaptensector van dit kabinet (460 miljoen in 4 jaar) voor een belangrijk deel buiten beschouwing gebleven. Ook zijn veel gegevens onvolledig en ontoereikend voor het maken van betrouwbare schattingen voor de toekomst. Dit geldt met name voor de wachtlijstregistratie. Het RIVM zal hiermee bij de actualisatie van het model de komende tijd rekening houden.
De staatssecretaris ondersteunt de aanbeveling van het RIVM om de registratie van wachtlijsten verder te verbeteren. Ook zal op korte termijn een demografisch onderzoek naar het actuele aantal verstandelijk gehandicapten worden gestart (de meest recente cijfers zijn van 1986), waarbij ook zal worden gekeken naar maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de vraag naar zorg.
Tenslotte wil Vliegenthart het RIVM-model, met gebruikmaking van gegevens van het Sociaal en Cultureel Planbureau, verbreden tot een algemeen model over de ontwikkeling van de vraag in de verstandelijk gehandicaptensector.