Heupdysplasie bij tieners en volwassenen
Wat is heupdysplasie bij tieners en volwassenen?
In sommige gevallen wordt een dysplasie niet ontdekt op babyleeftijd. De kans bestaat dan dat er op tiener- of jongvolwassen leeftijd klachten ontstaan. Het gaat dan meestal om een zeurende pijn in de lies- of bilstreek. Maar ook pijn in de rug, het bovenbeen en soms tot bij de knie kan worden veroorzaakt door een heupdysplasie. Wanneer er veel pijn is treedt deze voornamelijk op bij lopen en lang staan. Fietsen gaat vaak beter dan lopen, doordat de heup hierbij minder zwaar wordt belast. Ook wordt de heup minder goed beweeglijk, waardoor het soms moeilijk is om de heup te buigen, zoals met het aantrekken van kousen en schoenen, om met de benen over elkaar te zitten of deze te spreiden. Een niet-behandelde heupdysplasie kan leiden tot vroegtijdige slijtage van de heup.
Onderzoek
De beslissing om wel of niet te opereren hangt af van een aantal factoren. In de eerste plaats de mate of ernst van de heupdysplasie. Deze wordt bepaald aan de hand van röntgen-onderzoek waarbij de zogenaamde CE-hoek wordt gemeten. Deze letters staan voor Center-Edge-hoek. Dit is de hoek die wordt gevormd door een lijn loodrecht door het midden van de heupkop en de lijn vanuit het midden van de heupkop naar de rand van de heupkom. Hoe ondieper de heupkom, hoe ernstiger de dysplasie en hoe kleiner de hoek. Bij een normale heup hoort deze CE-hoek groter dan 25 graden te zijn. Het is niet precies aan te geven wanneer een (operatieve) behandeling wel of niet noodzakelijk is. Soms valt de dysplasie mee en is bijvoorbeeld fysiotherapie voldoende. Het is dan verstandig om eventueel af en toe een röntgenfoto te maken om slijtage tijdig op te sporen. Wanneer er veel klachten zijn is nader onderzoek met behulp van speciale scan-technieken noodzakelijk. Op grond van de resultaten van het onderzoek en de specifieke omstandigheden van de patiënt zal de orthopedisch chirurg een behandelingsvoorstel doen. Leeftijd en bezigheden van de patiënt spelen hierbij een belangrijke rol. Daarom kan de behandeling van patiënt tot patiënt verschillen.
Operaties
Er zijn verschillende operaties mogelijk, die elk tot doel hebben de overdekking van de heupkop te verbeteren. Hierdoor wordt de druk per vierkante centimeter op het kraakbeen verminderd. Aangenomen wordt dat een te hoge druk één van de belangrijkste factoren is voor het ontstaan van artrose (slijtage). Over het algemeen geldt dat de kans van slagen bij deze ingrepen minder groot is naarmate de artrose ernstiger is. Er zijn in Nederland een aantal ziekenhuizen waar deze operaties worden uitgevoerd. De Vereniging Aangeboren Heupafwijkingen doet momenteel een onderzoek om patiënten in de gelegenheid te stellen zelf een bewuste keuze te maken voor een behandelcentrum voor heupdysplasie.
Meer informatie
Een lijst met belangrijke adressen vind je op de website van de Vereniging Aangeboren Heupafwijkingen (www.heupafwijkingen.nl).
Bron: Vereniging Aangeboren Heupafwijkingen
