Effect geneesmiddelen op hersenactiviteit te volgen door phMRI
Farmacologische functionele MRI (phMRI) is een nieuwe methode om de effecten van geneesmiddelen op de hersenen te volgen. Voorlopig is phMRI nog een onderzoeksinstrument, maar op termijn zou het wel eens tot interessante klinische toepassing kunnen leiden. Dat concludeerde arts Rutger Goekoop onlangs in zijn proefschrift 'Pharmacological fMRI; a clinical exploration'.
phMRI is een methode waarbij met behulp van functionele MRI (fMRI) driedimensionale afbeeldingen van hersenactiviteit worden onderzocht op intensiteitveranderingen als gevolg van de blootstelling aan een bepaalde pharmacologische stof. phMRI biedt artsen een mogelijkheid die ze tot nu toe niet hadden. Met behulp van een zeer geavanceerde techniek (fMRI) kunnen de effecten van geneesmiddelen op hersenactiviteit tot op centimeters nauwkeurig gelokaliseerd worden in de hersenen. Op die manier kan bekeken worden óf geneesmiddelen de hersenfunctie beïnvloeden en zo ja, tijdens welke hersenprocessen dit gebeurt en in welke hersengebieden deze veranderingen plaatsvinden.
Veel neurologische en psychiatrische ziekten worden gekenmerkt door stoornissen in de onderlinge communicatie van hersencellen. De meeste psychotrope geneesmiddelen werken in op deze signaalsystemen. Goekoop prikkelde de signaalsystemen kortdurend met bepaalde geneesmiddelen en kon de reactie van de hersenactiviteit daarop uitlezen met behulp van phMRI. phMRI geeft daarmee informatie over de toestand van deze signaalsystemen. De unieke reactiepatronen zouden mogelijk kunnen worden gebruikt voor het bijstellen van diagnoses, het geven van prognoses of het voorspellen van het succes van behandeling met het geteste geneesmiddel.
Goekoop onderzocht in zijn studie de effecten van drie verschillende geneesmiddelen op de hersenactiviteit van respectievelijk gezonde controles, gezonde ouderen en patiënten met geheugenklachten (waaronder de ziekte van Alzheimer). De resultaten van dit onderzoek leidden tot bovenstaande conclusies.