Tips voor endoscopieverpleegkundige

Helaas zijn toch nog zo’n 20% tot 25% van de patiënten suboptimaal voorbereid, oftewel de darmen van deze patiënten blijken niet schoon genoeg bij de coloscopie. Dit wordt ook wel onvolledige darmvoorbereiding genoemd en is niet slechts afhankelijk van het laxeermiddel. Dit leidt onder andere tot een langere, incomplete en zelfs tot herhaalde diagnostiek. Zo kunnen darmtumoren niet zichtbaar zijn terwijl ze er wel zitten. Naast een laxeermiddel zijn er meer maatregelen die de patiënt kan nemen om zo goed mogelijk voorbereid te zijn. Je kunt hier als verpleegkundige veel invloed op hebben met de volgende instructies:

Belang coloscopie en juiste voorbereiding benadrukken

Hoewel waarschijnlijk bekend, kan het geen kwaad om nogmaals het belang van de coloscopie te benadrukken voor de patiënt. De voorbereiding op de coloscopie bepaalt feitelijk het succes van de coloscopie. Het schoonmaken van het darmstelsel wordt door specifiek voorgeschreven laxeermiddelen bereikt en houdt altijd in dat minstens drie á vier liter vloeistof door de patiënt zal moeten worden ingenomen. Het niet goed opvolgen van de instructies zal leiden tot onvolledige darmvoorbereiding met slechtere of geen diagnostiek tot gevolg.

Geef specifieke dieettips

Voor de patiënt is het belangrijk de dagen voor een coloscopie bepaalde voeding te vermijden. Geef dit duidelijk aan. De volgende voedingsmiddelen mag hij drie dagen voor de coloscopie niet meer eten:

• Rauwe groenten
• Zaden en kiemen
• Noten
• Granen

Verdeel het laxeermiddel over twee dagen

Laat de patiënt het laxeermiddel verdeeld over twee dagen innemen. ’s Avonds de ene helft en de ochtend voor de coloscopie de andere helft. Vanwege het grote volume en de eentonige smaak houdt de patiënt het zo beter vol.

Minder tijd tussen laxeren en coloscopie

De tijd tussen het laxeren en de coloscopie is belangrijk. Hoe minder tijd er tussen zit, hoe beter. Raad je patiënt daarom aan om binnen twee tot vijf uur voor de coloscopie het laatste gedeelte van het laxeermiddel weg te drinken. Elk uur dat tussen de coloscopie en het drinken van het laxeermiddel bij komt, vermindert de kans op een volledige darmvoorbereiding met 10%.

Korte periode tussen routine-afspraken en coloscopie

Ook de periode tussen een routine-afspraak en de dag van de coloscopie kan het beste zo kort mogelijk zijn. Sommige instructies kan de patiënt zich waarschijnlijk niet meer herinneren als er een te lange tijd tussen de twee afspraken zit. Wordt een coloscopie weleens uitgesteld? Probeer dit in de toekomst zo veel mogelijk te vermijden.

Geen ondersteunende middelen

Hoewel patiënten geneigd zijn ondersteunende geneesmiddelen te gebruiken, is niet bewezen dat ze de darmen helpen schoon te maken. Denk bijvoorbeeld aan een klysma, prokinetica of simethicon. Deze blijken geen invloed te hebben op een adequate darmvoorbereiding.

Kijk naar medische achtergrond

Schrijf je altijd dezelfde laxeermiddelen voor, ongeacht wie er voor je zit? Je vergroot de slagingskans van de darmvoorbereiding door het laxeermiddel af te stemmen op de persoon. Kijk bijvoorbeeld naar de medische achtergrond van de patiënt. Is een eerdere darmvoorbereiding mislukt? Of heeft hij last van bepaalde aandoeningen zoals diabetes mellitus, obesitas, dementie of chronische constipatie? Dan heeft hij misschien een zwaarder laxeermiddel nodig, om zo de coloscopie te laten slagen.

Schrijf instructies op

Tijdens je gesprek met de patiënt geef je belangrijk advies aan de patiënt. Dat blijft echter niet altijd hangen. Schrijf daarom de instructies op, zodat de patiënt dit later terug kan lezen.

Overige factoren

Uit onderzoek blijkt dat bepaalde factoren van invloed kunnen zijn op de slagingskans van de darmvoorbereiding. Onderstaande punten kunnen invloed hebben op het feit dat iemand de instructies niet of onjuist zal uitvoeren.

• Soort zorgverzekering
• Patiënt spreekt de taal van de arts niet of gebrekkig
• Patiënt heeft een laag opleidingsniveau
• Patiënt heeft weinig kennis van gezondheid
• Patiënt is gemakzuchtig/nalatig
• Patiënt is ouder dan 65 jaar
• Geslacht: de darmvoorbereiding blijkt bij vrouwen vaker goed te gaan dan bij mannen. Dit zou onder andere komen doordat vrouwen bewuster omgaan met hun gezondheid en sneller om hulp vragen bij (het voorkomen van) een ziekte.