Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA)

Wat is een SOA?

Seksueel overdraagbare aandoeningen zijn infecties die door seksueel contact (meestal gemeenschap) worden overgebracht. De belangrijkste zijn chlamydia, gonorroe, genitale wratten, Trichomonas, hepatitis B, herpes genitalis, syfilis (lues), besmetting met het HIV (het virus dat aids veroorzaakt), schaamluis en schurft. Een schimmelinfectie (Candida) en bacteriële vaginose (afscheiding waarbij vaak de bacterie Gardnerella wordt gevonden) zijn niet seksueel overdraagbaar.

Wie kan een SOA krijgen?

Iedereen die seksueel actief is met iemand die een seksueel overdraagbare aandoening heeft, kan een SOA oplopen, als geen condoom gebruikt wordt, als een condoom scheurt, en bij andere vormen van onveilig seksueel contact. Een enkele infectie is ook overdraagbaar bij condoomgebruik. Ook in lesbische relaties komen SOA's voor.

Seksueel overdraagbare aandoeningen geven vaak geen klachten. Daardoor weten mensen met een SOA niet altijd dat zij een infectie bij zich dragen die zij kunnen overdragen aan anderen. SOA's worden overgebracht door geslachtsgemeenschap, maar ook door seksuele contacten via de mond, door anale contacten of contacten met lichaamsvloeistoffen zoals sperma, speeksel, bloed en vaginale afscheiding. Slechts enkele SOA's zijn overdraagbaar via huidcontact.

SOA als gevolg van onvrijwillig seksueel contact

Het komt regelmatig voor dat vrouwen of meisjes verkracht worden of gedwongen worden tot seks. Behalve de angst voor een seksueel overdraagbare aandoening is er dan soms ook angst voor een ongewenste zwangerschap. Ook de psychische verwerking van het meegemaakte is vaak heel moeilijk. Speelt iets dergelijks in je situatie, aarzel dan niet dit aan je arts te vertellen. Deze kan dan in overleg met je kijken of andere hulp wenselijk is.

Mogelijke verschijnselen van een SOA

Onderstaande verschijnselen duiden soms op een seksueel overdraagbare aandoening. Heb je een of meer van deze klachten, ga dan naar je huisarts, zeker als je bang bent een SOA te hebben opgelopen na een onveilig seksueel contact. Tegelijkertijd is het belangrijk te weten dat de meeste van deze klachten heel vaak een andere oorzaak hebben.

• Veranderde afscheiding uit de vagina (schede) of meer afscheiding dan gebruikelijk.
• Pijn bij het plassen of kleine beetjes moeten plassen.
• Irritatie en jeuk van de vagina.
• Pijn bij het vrijen.
• Abnormaal bloedverlies, zoals tussentijds bloedverlies of bloedverlies tijdens of na de gemeenschap.
• Buikpijn en eventueel koorts.
• Zweertjes, wratjes, blaasjes op de schaamlippen, rond de anus of de mond.
• Keelklachten (na seks met uw mond).

Vragen over een SOA

Bijna alle vrouwen schrikken als ze te horen krijgen dat ze een seksueel overdraagbare aandoening hebben. Soms komt de uitslag onverwacht, omdat er helemaal geen klachten waren. Soms bestond er al een angst die nu bewaarheid wordt. Vaak zijn er veel vragen over gevolgen voor de gezondheid, verder onderzoek en behandelingsmogelijkheden. Aarzel niet dergelijke vragen met je arts te bespreken. Vragen als: 'van wie heb ik het gekregen', 'hoe vertel ik het mijn partner' of 'heb ik het van mijn partner gekregen... en van wie heeft hij of zij het dan gekregen?' komen hieronder ter sprake.