Gezondheidsproblemen en ouderenzorg
Dit dossier is gericht op ouderenzorg waarbij er specifieke aandacht is voor gezondheidsproblemen bij ouderen. Die hebben namelijk vaak meerdere chronische aandoeningen tegelijk.
Toenemende levensverwachting met toenemende kans op ziekten
De afgelopen jaren is de gemiddelde levensverwachting in Nederland toegenomen. Zo worden vrouwen gemiddeld 82,3 jaar en mannen bereiken een gemiddelde leeftijd van 78,3 jaar*. Het oude gezegde ‘ouderdom komt met gebreken’ gaat hierbij nog steeds op. Want niet alleen de gemiddelde leeftijd neemt toe, maar ook het aantal chronische ziekten en beperkingen groeit.
Ongeveer 38% van de 55- tot 64- jarigen heeft één chronische ziekte. Bij de mensen ouder dan 74, ligt dit percentage op 58%. Helaas blijft het bij ouderen vaak niet bij één ziekte, maar hebben ze te maken met meerdere chronische aandoeningen. Ook wel multimorbiditeit genoemd. De term kwetsbare ouderen wordt vaak in dit verband gebruikt. De interactie tussen multimorbiditeit en de psychosociale situatie maakt of een oudere patiënt kwetsbaar wordt.
Multimorbiditeit cijfers
Volgens het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg heeft 13% van de 55- tot 64- jarigen te kampen met multimorbiditeit. In de leeftijdscategorie tussen de 65 en 74 jaar komt multimorbiditeit bij 22% voor, en bij ouderen van boven de 74 heeft 32% meerdere chronische aandoeningen.
Gevolgen multimorbiditeit
Bij multimorbiditeit gaat het voornamelijk over de gevolgen die de combinatie van ziektes met zich meebrengt. Als kwetsbare ouderen bijvoorbeeld kampen met artrose dan hebben ze het niet alleen over de pijn in de knie, maar ook over hoe die pijn hen ervan weerhoudt om lekker te gaan wandelen. Of dat ze na het traplopen zo moe zijn dat ze geen zin meer hebben in een sociale avond. De gevolgen hebben dan ook voornamelijk betrekking op een verminderde kwaliteit van leven.
In dit dossier gaan we dieper in op de ouderenzorg bij multimorbiditeit. Dit doen we door eerst te beschrijven wat er bedoeld wordt met ‘kwetsbare ouderen’ en met welke gezondheidsproblemen zij te maken kunnen krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de gevaren bij medicijngebruik. We lichten er vervolgens enkele gezondheidsproblemen uit en zoomen hierbij specifiek in op de ouderenzorg. Om vervolgens af te sluiten met enkele knelpunten bij ouderenzorg zoals een vertraagde revalidatie.
* bron: Van der Wilk en Schellevis, 2010