© 2024 solvo B.V.

Welke soorten antibiotica zijn er?

Er zijn veel soorten antibiotica. Elk antibioticum werkt tegen een andere bacterie of bacteriegroep. De keuze voor een antibioticum hangt dus af van welke bacterie(groep) je wil bestrijden. Op deze pagina worden verschillende soorten antibiotica besproken. Ook lees je hoe een arts de keuze voor een specifiek antibioticum maakt.

Smal- en breedspectrum antibiotica

Een eerste onderverdeling in soorten antibiotica is smal- en breedspectrum antibiotica. Smalspectrum antibiotica zijn specifiek geschikt voor infecties door een bepaalde groep bacteriën. Breedspectrum antibiotica werken op meer soorten bacteriën tegelijk.

De voorkeur ligt bij het gebruik van smalspectrum antibiotica. Bij smalspectrum antibiotica raken minder onschuldige bacteriën beschadigd bij de behandeling van de ziekteverwekkende bacterie. Daarnaast hebben smalspectrum antibiotica minder bijwerkingen dan breedspectrum antibiotica.

Smalspectrum antibiotica kunnen alleen worden voorgeschreven als bekend is welke bacterie de infectie veroorzaakt. Als de bacterie onbekend is, bieden breedspectrum antibiotica soms uitkomst. Het voordeel dat deze antibiotica tegen zoveel verschillende bacteriën werken, is direct ook het nadeel. De antibiotica tasten namelijk ook heel veel goede bacteriën aan. Door deze brede werking hebben breedspectrum antibiotica vaak bijwerkingen als diarree of spruw.  

Hoe maakt de arts de keuze voor een antibioticum?

De arts laat twee dingen meetellen bij de keuze voor een bepaald antibioticum. Ten eerste is de locatie van de ontsteking in het lichaam belangrijk. Het specifieke weefsel van die locatie is in meer of mindere mate gevoelig voor een bepaald soort antibioticum. Daarom moet de arts kiezen voor een antibioticum dat de mogelijkheid heeft door te dringen in dat weefsel. Daarnaast is de soort bacterie van belang. Elke bacterie heeft een specifieke opbouw en verschillende antibiotica grijpen daar verschillend op aan.

Tien bekende soorten antibiotica

Hieronder worden tien bekende soorten antibiotica kort toegelicht. Voor meer informatie kun je doorklikken naar de betreffende medicijnpagina’s.

Doxycycline

Doxycycline behoort tot de tetracycline antibiotica. Naast het doden van bacteriën bestrijdt doxycycline ook malaria. Doxycycline werkt bij onder andere luchtweginfecties, verschillende SOA’s, huidinfecties en infecties aan het maag-darmkanaal. Een kuur duurt meestal één tot drie weken. 

Meer over doxycycline

Ciprofloxacine

Ciprofloxacine wordt vaak voorgeschreven bij onder andere blaasontsteking, oorontsteking en infecties aan de nieren of prostaat. Ciprofloxacine valt onder de chinolonen antibiotica. Die zorgen ervoor dat de bacteriën geen DNA meer aanmaken, waardoor ze doodgaan. Lees meer over ciprofloxacine op de medicijnpagina.

Meer over ciprofloxacine

Nitrofurantoïne

Nitrofurantoïne remt, net als ciprofloxacine, de aanmaak van het DNA in een bacterie. Daarom werkt het bacteriedodend. Dit antibioticum werkt specifiek tegen blaasontstekingen of het voorkomen daarvan.

Meer over nitrofurantoïne

Penicilline

Penicilline maakt de wand van de bacterie kapot, waardoor de bacterie doodgaat. Penicilline werkt onder andere tegen long-, keel- en oorontstekingen. Het werkt meestal binnen enkele uren, maar ook hier is het belangrijk om de hele kuur af te maken.

Meer over penicilline

Azitromycine

Azitromycine is een antibioticum dat de groei van bacteriën remt. De arts kiest voor dit antibioticum wanneer de ziekteverwekkende bacterie niet (meer) reageert op penicilline. Azitromycine bestrijdt bijvoorbeeld luchtweginfecties, sommige SOA’s en huidaandoeningen. Azitromycine kent relatief veel bijwerkingen, daarom is het niet de eerste keuze voor behandeling.

Meer over azitromycine

Clindamycine

Clindamycine valt in dezelfde groep antibiotica als azitromycine. De werking is dan ook vergelijkbaar. De arts kiest soms voor clindamycine bij luchtweginfecties, huidinfecties en bacteriële vaginose. Lees meer over mogelijke bijwerkingen op de medicijnpagina clindamycine.

Meer over clindamycine

Fusidinezuur

Fusidinezuur hoort bij dezelfde groep als azitromycine en clindamycine. Het grijpt aan op hetzelfde mechanisme van de bacterie, namelijk het remmen van de groei. Dit antibioticum is vooral effectief bij infecties door de zogenoemde stafylokok-bacterie. Lees verder op de medicijnpagina fusidinezuur.

Trimethoprim

Trimethoprim blokkeert de aanmaak van foliumzuur door de bacterie. Bacteriën hebben foliumzuur nodig om te blijven leven. Zij nemen dat niet zoals mensen op uit externe bronnen. Daarom doodt trimethoprim de bacteriën. Het werkt tegen blaasontsteking en sommige luchtweginfecties. Meer informatie vind je op de medicijnpagina van trimethoprim.

Cotrimoxazol

Cotrimoxazol is een medicijn waarin twee antibiotica (trimethoprim en sulfamethoxazol) gecombineerd zijn. De arts schrijft dit antibioticum alleen voor wanneer slechts een van de twee antibiotica niet voldoende werkt. Lees meer op de medicijnpagina cotrimoxazol.

Meer over cotrimoxazol

Claritromycine

Claritromycine werkt tegen onder andere luchtweginfecties en huidinfecties. Het remt de groei van de bacterie waardoor deze ernstig verzwakt. Het is een breedspectrum antibioticum en kent daarom relatief veel bijwerkingen.

Meer over claritromycine


Deze tekst is goedgekeurd door H. van Burik, gepensioneerd arts

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Wil jij meer informatie over medicijnen, onderzoeken en
behandelingen ontvangen? Schrijf je dan in en krijg maandelijks de nieuwsbrief.

Ziekenhuis.nl gebruikt cookies. Lees hier onze Privacy- en cookieverklaring.

Cookies

Ziekenhuis

Om je een informatieve en prettige online ervaring te bieden, maken Ziekenhuis.nl (onderdeel van solvo b.v.) en derden gebruik van verschillende soorten cookies. Hieronder vallen functionele, analytische en persoonlijke cookies. Met deze cookies kunnen we de werking van onze website verbeteren en je van gepersonaliseerde advertenties voorzien. Door op ‘Akkoord en doorgaan’ te klikken, gaat u akkoord met het plaatsen van alle cookies zoals omschreven in onze privacy- & cookieverklaring.

Cookievoorkeuren

Je kunt hieronder toestemming geven voor het plaatsen van persoonlijke cookies. Met deze cookies houden wij en onze partners je gedrag op onze website bij met als doel je persoonlijke advertenties te tonen en onze website te optimaliseren.

Selecteer welke cookies je wil accepteren