Bekkenbodemspieren trainen, elektro- of neurostimulatie: behandelingen incontinentie

Incontinentie betekenis

Incontinentie betekent dat je de urine of ontlasting niet kunt ophouden. Vanuit het klassiek Latijn verwijst het woord incontinentia naar een algemenere vorm van ‘zich niet kunnen beheersen’. In medische termen worden incontinentia urinae en incontinentia alvi onderscheiden. In dit opzicht is de betekenis incontinentie voor urine en incontinentie voor ontlasting (ook wel fecale incontinentie). Hierbij heb je geen beheersing of controle over de blaas en/of de darmen.

Soorten urine-incontinentie

Er zijn verschillende soorten incontinentie voor urine. Ongewild urineverlies is een veelvoorkomend probleem bij mannen én vrouwen. Tijdens het ouder worden neemt de kans op incontinentie toe. Hieronder vind je meer informatie over de bekendste soorten urine-incontinentie.

Stressincontinentie

Bij stressincontinentie verlies je urine als er druk op de blaas en het bekkenbodemgebied staat. Stress verwijst hier dus naar fysieke spanning en niet naar psychische stress. Bekende situaties waarin urineverlies optreedt zijn lachen, hoesten, niezen en sporten. De behandeling bestaat in eerste instantie uit bekkenbodemspieroefeningen of het dragen van een pessarium bij vrouwen. Een bekkenfysiotherapeut kan hierbij begeleiding geven, eventueel met behulp van biofeedback. Als dit niet (voldoende) helpt kan een midurethraalbandje worden geplaatst. Medicijnen worden niet aangeraden, omdat ze niet altijd goed werken en bijwerkingen hebben.

Urgency-incontinentie

Bij urgency-incontinentie ontstaat plotseling hevige aandrang om te plassen die je niet kunt onderdrukken. Dit komt ook voor in combinatie met stressincontinentie. De blaasspier trekt zich op onverwachte momenten samen door overprikkeling van de blaas. Hierdoor wordt ook wel gesproken van een overactieve blaas of het overactieveblaassyndroom. De eerste stap in de behandeling is blaastraining. Hiermee leer je met oefeningen het plassen steeds langer uitstellen. Ook bekkenfysiotherapie met biofeedback en elektrostimulatie kunnen de klachten doen verdwijnen. Als dit toch niet voldoende helpt, kun je eventueel aanvullend op de behandeling medicijnen krijgen die de blaasspieren ontspannen. Als er te weinig resultaat is kun je worden doorverwezen naar een medisch specialist (meestal een uroloog of gynaecoloog). Deze kan je adviseren over vervolgbehandelingen, zoals sacrale neuromodulatie, PTNS of botox.

Druppelincontinentie

Druppelincontinentie of overloopincontinentie komt vooral bij oudere mannen voor, maar ook vrouwen kunnen er last van hebben. Bij deze vorm van urineverlies is het moeilijk om aandrang tot plassen te voelen. De druk in de blaas wordt dan zo hoog dat je druppels of scheuten urine verliest. Vaak gaat dit samen met moeite met plassen, niet volledig kunnen uitplassen en pijn bij het plassen. De behandeling hangt af van de oorzaak en ernst van de klachten. De eerste stap bestaat vaak uit blaastraining en bekkenbodemoefeningen. Soms krijg je medicijnen ter ondersteuning van de behandeling. Als deze behandelingen niet voldoende werken kan de huisarts je doorverwijzen naar een gespecialiseerd arts voor specialistische behandeling, zoals sacrale neuromodulatie of een operatie.

Ontlastingsincontinentie (fecale incontinentie)

Ongewild ontlastingsverlies kan verschillende oorzaken hebben. De kringspier in de anus kan beschadigd of verslapt zijn. Soms werken de zenuwen die de kringspier en bekkenbodemspieren aansturen niet goed meer. In andere gevallen is het moeilijk om de ontlasting op te houden door bijvoorbeeld diarree. De behandeling van ontlastingsincontinentie hangt af van de oorzaak en ernst van de klachten. Bij verstopping of diarree kan de huisarts je voedingsadviezen geven, doorverwijzen naar een diëtist of medicijnen voorschrijven. Bij verslapping of beschadiging van de kringspier en/of bekkenbodemspieren krijg je in eerste instantie bekkenbodemoefeningen. Hierbij wordt soms gebruik gemaakt van biofeedbacktraining. Een beschadigde kringspier kan soms met een operatie worden hersteld of vervangen. Als deze behandelingen niet genoeg helpen kom je soms in aanmerking voor sacrale neuromodulatie. Overleg altijd met je arts welke behandeling past bij jouw situatie.

Algemene adviezen

Bij incontinentieklachten kunnen leefstijlaanpassingen helpen. Beperk het gebruik van cafeïne-houdende dranken, stop met roken, streef naar een gezond gewicht, voldoende beweging en voldoende vochtinname. Verschillende specialisten kunnen je helpen dit te bereiken. Wanneer je klachten niet volledig onder controle zijn, kun je incontinentiemateriaal gebruiken om ontlasting- en urineverlies op te vangen. Bij ernstiger urine- of ontlastingsverlies wordt soms een katheter of stoma aanbevolen om de blaas of darm te legen. Onthoud verder dat het soms een behoorlijke zoektocht is naar de juiste behandeling. Werkt jouw behandeling niet voldoende en blijf je klachten houden? Aarzel dan niet om dit met je huisarts of behandelend arts te bespreken!

Dit dossier is mede mogelijk gemaakt door onze partners