Eierstok overleeft invriezen
Ook een eierstok kan men veilig invriezen en ontdooien. Vooral voor (jonge) vrouwen die een kankerbehandeling moeten ondergaan en hierdoor ontvruchtbaar kunnen raken, biedt dit hoop. Deze conclusies werden gemaakt in onderzoek van het Radboudumc.
Kankerbehandelingen en vruchtbaarheid
Kankerbehandelingen in de vorm van radio- of chemotherapie kunnen de vruchtbaarheid van vrouwen aantasten. Om dit tegen te gaan, kan een vrouw eerst een spoed-ivf behandeling krijgen. De eicellen worden dan bijvoorbeeld buiten het lichaam bevrucht, ingevroren en later terug geplaatst. Dit is echter een tijdrovend proces en kan alleen gedaan worden als er ruimte is om de kankerbehandeling uit te stellen. Voor heel jonge meisjes is een spoed-ivf sowieso geen optie. Een andere mogelijkheid is het invriezen en later ontdooien en terugplaatsen van een stripje eierstokweefsel met onrijpe eicellen. Als het stripje teruggeplaatst is, heeft het echter maar een beperkte levensduur (van maximaal enkele jaren). Dit komt omdat veel eicellen verloren gaan vanwege het feit dat de doorbloeding van het teruggeplaatste weefsel pas na enkele dagen tot stand komt.
Gehele eierstok invriezen
Het huidige onderzoek bekeek de mogelijkheid om de gehele eierstok, inclusief de vaatsteel die zorgt voor de bloedtoevoer, veilig in te vriezen en te ontdooien. Gynaecoloog Renne Gerritse testte dit eerst met de eierstokken van koeien, die een vergelijkbare grootte hebben als menselijke eierstokken. Gerritse ontwikkelde een manier om de gehele eierstok in te vriezen, zodanig, dat die na ontdooiing weer volledig vitaal is. Niet alleen aan de buitenkant, waar de eicellen liggen, maar ook binnen in, belangrijk voor de instandhouding van de eicellen op langere termijn. Deze ontwikkelde methode heeft hij vervolgens toegast op menselijke eierstokken die om medische redenen weggehaald waren. Ook deze bleken na invriezen en ontdooien nog steeds dezelfde vitaliteit te hebben als van tevoren. Of de ontdooide eierstokken na terugplaatsing in het lichaam weer naar behoren functioneren en voor de rijping van eicellen gaan zorgen moet nog nader onderzocht worden. Gerritse waarschuwt wel dat dat de eierstok die wordt uitgenomen bij een vrouw met kanker, absoluut geen uitgezaaide tumorcellen mag bevatten. “Anders zou de vrouw later niet alleen haar eierstok, maar ook haar kanker kunnen terugkrijgen”, aldus Gerritse. Het onderzoek van Gerriste roept de vraag op of ook andere organen, bijvoorbeeld orgaandonoren die een kortdurende houdbaarheid hebben, veilig ingevroren kunnen worden. Dit zou verder onderzocht moeten worden.