Hoe gaat de behandeling van een open been in zijn werk?

De behandeling van een open been bestaat in de meeste gevallen uit drie verschillende fasen: wondverzorging, inzwachtelen en het dragen van een steunkous. Daarover lees je hieronder meer. De behandeling van een open been vindt plaats op de polikliniek van het ziekenhuis. Hier zul je in het begin minimaal één keer per week naartoe moeten. Omdat dit erg belastend is, kan ook thuiszorg de verzorgingstaken overnemen. 

Wondverzorging

Eén keer in de week maakt de arts of verpleegkundige de wond schoon. Soms worden wat korsten en inhoud van de wond verwijderd. Dit kan pijnlijk zijn. Hiervoor kan een pijnstillende crème op de wond worden aangebracht.

Na het reinigen krijg je een verband over de wond, soms in combinatie met een zalf. De arts of verpleegkundige zal de wond regelmatig controleren en opnieuw verbinden, net zolang tot de wond dicht is.

Als de wond precies op een plaats zit waar druk wordt uitgeoefend op de voet bij het staan en lopen (zoals de hak, bal, wreef, enkel), moeten deze plaatsen worden ontlast. Het verband wordt dan op een bepaalde manier aangebracht waardoor de druk op deze kwetsbare plaatsen vermindert en het verband overal gelijke druk geeft.

Inzwachtelen

Nadat de open wond is verzorgd, zwachtelt de arts of verpleegkundige het been in: van de voorvoet tot de knie. De zwachtels zijn vooral bedoeld om druk op het onderbeen uit te oefenen. De druk is het grootste in de voet en neemt af richting de knie. Om de druk te verdelen brengt de arts of verpleegkundige twee lagen zwachtels aan in tegengestelde richting. Dit wordt de visgraatmethode genoemd.

Ook als je de kuitspier aanspant, wordt de druk op de vaten in de benen groter en stroomt het bloed beter terug uit het been naar het hart. De zwachtels zorgen ervoor dat de ‘kuitspierpomp’ beter gaat werken. Daarom is het belangrijk dat je tijdens het dragen van de zwachtels voldoende loopt, omdat je dan de kuitspieren gebruikt.

De zwachtels die je in het begin van de behandeling krijgt, draag je 24 uur per dag. Hoelang de periode is waarin je de zwachtels draagt, is afhankelijk van de ernst van de aandoening en hoe snel de wond geneest. Dit is per persoon verschillend en is afhankelijk van de grootte van de wond en hoelang die er al zat.

Zit het drukverband goed?

Het is belangrijk dat je ook zelf in de gaten houdt of het drukverband goed zit. In het begin neemt de zwelling in het been snel af waardoor de zwachtels regelmatig opnieuw moet worden aangelegd.

Neem contact op met de polikliniek of de thuiszorg als het verband te strak zit of juist te los. Het verband moet dan opnieuw worden aangelegd. Dit geldt voor de volgende situaties:

• Als de zwelling in je been onverwacht snel afneemt. Je merkt dan dat het verband al gauw te los zit of het zakt af.
• Als het verband te strak of ongelijkmatig is omgedaan. Dan kun je striemen krijgen of worden je tenen wit. Een zwachtel mag geen pijn doen.

Steunkous

Het sluitstuk van de behandeling van een open been, vormt het dagelijks dragen van een steunkous. Deze kous is nodig om de bloedsomloop in het been goed opgang te houden. Je draagt de kous dan ook de rest van je leven: van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Alleen ’s nachts mag je de kous uitdoen en als je gaat douchen. 

Een steunkous wordt op maat gemaakt. Je krijgt hem in het ziekenhuis aangemeten, nadat de wond genezen is en de zwelling in het onderbeen is afgenomen. In een steunkous zit elastiek, dat in de loop van tijd slijt. Ongeveer elke twaalf tot veertien maanden moet de kousen vervangen worden. Hiervoor moet je opnieuw naar het ziekenhuis. Je krijgt dan een nieuwe kous aangemeten. Je been kan immers in die periode van vorm zijn veranderd. Het beste tijdstip om een kous te laten aanmeten is ’s ochtends, want dan is het been het dunst.

Afwijkende behandeling

Als bij jou de stoornis in de bloedsomloop niet bij bloedafvoer door de aders ligt, maar in de bloedaanvoer door slagaders, dan zijn bovenstaande behandelingen niet mogelijk. In dat geval kijkt de arts of het probleem met looptraining verholpen kan worden of dat een operatie of dotterbehandeling nodig is.