Behandeling van slaapstoornissen
Zoals uit het bovenstaande blijkt, wordt de slaap door vele factoren bepaald en kan de oorzaak bij twee mensen met eenzelfde klacht verschillend zijn. Daarom is de eerste stap in de behandeling een onderzoek naar de oorzaak van de klacht. Dit gebeurt in de praktijk te weinig. Dat komt vooral, omdat er onvoldoende tijd voor genomen wordt en te gemakkelijk meteen een slaappil wordt voorgeschreven. Vaak wil de patiënt dat ook te snel.
Toch kan door onderzoek de behandeling zich nogal eens beperken tot adviezen over gezond slapen. Als er een duidelijke oorzaak van de slaapklacht is, zoals een lichamelijke ziekte of een psychiatrische stoornis (zoals depressie of angststoornis) dan zal de behandeling zich daarop richten. Het verdwijnen van de slaapklachten is bij zo'n behandeling afhankelijk van de aard en de oorzaken van de achterliggende ziekte. Soms kunnen slaapklachten nog enige tijd aanwezig zijn als de ziekte genezen is. Na herstel uit een ernstige depressie kan het bijvoorbeeld nog enige tijd duren voor de slaapklachten zijn verdwenen.
Kortdurend bestaande slaapklachten, dat wil zeggen enkele weken, zonder achterliggende psychiatrische of lichamelijke ziekte verdwijnen over het algemeen vanzelf. Soms kan daarbij ondersteuning van een slaapmiddel voor enkele weken behulpzaam zijn.
De behandeling van langdurig bestaande slaapklachten betekent vaak dat men allerlei gewoontes, die de slaapklachten in stand houden, moet afleren. Zo'n behandeling is meestal een combinatie van ontspanningsoefeningen, veranderen van slaapgewoontes en het veranderen van negatieve gedachten. Indien je arts besluit tot een behandeling met slaapmiddelen, dan is het van groot belang dat wordt vastgesteld hoe lang het medicament wordt voorgeschreven; ook dat begonnen wordt met de laagst geadviseerde therapeutische dosering. Een slaapmiddel is bijna altijd alleen maar een hulpmiddel. De onderliggende oorzaak van de slaapstoornis wordt door het gebruik niet opgeheven. Een slaapmiddel kan tijdelijk wel erg belangrijk zijn. Dit geldt vooral bij ernstige psychiatrische stoornissen. Maar ook in dergelijke gevallen geldt dat het slaapmiddel niet de enige behandeling kan zijn.
Een groot nadeel van slaapmiddelen is dat bij langdurig gebruik gewenning optreedt. Dat wil zeggen dat men meer van het slaapmiddel nodig heeft om hetzelfde effect te bereiken. Als je een slaapmiddel enige tijd hebt gebruikt en je wilt ermee stoppen, dan moet dat geleidelijk gebeuren. Doe dit bij voorkeur in overleg met je arts. Bij abrupt stoppen kunnen de slaapklachten in verhevigde mate terugkeren.
