Klachten van atherosclerose

Atherosclerose kan in elke slagader van het lichaam voorkomen. De klachten en verschijnselen zijn afhankelijk van de plaats, ernst en duur van de atherosclerose. Meestal leidt atherosclerose tot vernauwing of zelfs totale afsluiting van de slagader. Het kan echter ook een verzwakking van de wand van de slagader veroorzaken, die dan ten gevolge van de (hoge) bloeddruk te wijd wordt (aneurysmavorming, zie de folder). Deze twee verschillende afwijkingen kunnen ook samen voorkomen.

Vernauwing of afsluiting van een slagader

Een vernauwing of afsluiting van een slagader heeft tot gevolg dat er minder bloed kan stromen naar de weefsels die van dat bloedvat afhankelijk zijn en die daardoor te weinig bloed (en daarmee te weinig zuurstof) krijgen. Weefsel dat te weinig zuurstof krijgt kan door verzuring pijn geven of zelfs afsterven. Dit laatste noemt men een infarct. Het gevolg van verzuring is, als het een slagader naar een been betreft, dat na een klein stukje lopen pijn optreedt in de kuit. Na wat rusten verdwijnt de pijn en kan er weer een stukje gelopen worden (claudicatio intermittens). Kijk voor meer informatie in de folder etalagebenen. Uiteindelijk kan het zo zijn dat er nog maar zo weinig bloed naar het been stroomt, dat er al in rust pijn in het been optreedt. Bij vernauwing van de kransslagaders van het hart treedt pijn op de borst op bij inspanning (angina pectoris). Wordt de vernauwing erger of de inspanning te veel, dan kan zelfs een hartinfarct ontstaan. Wanneer het een vernauwing van een halsslagader betreft, kunnen er bijvoorbeeld spraakstoornissen, blindheid of verlammingen optreden, die meestal van voorbijgaande aard zijn, maar ook blijvend kunnen zijn (herseninfarct). Kijk voor meer informatie in de folder vernauwde halsslagader. Behalve een vernauwing of een afsluiting van een slagader kan arteriosclerose ook een embolie veroorzaken. Er breekt dan een stukje van de verkalkte plaques (embolie) los, dat wordt meegevoerd naar een kleiner bloedvat verder stroomafwaarts. Dat kleinere bloedvat kan dan plotseling door de embolie worden afgesloten, waardoor het lichaamsdeel of orgaan, dat daarvan afhankelijk is, geen of onvoldoende bloed krijgt.

Aneurysmavorming

Aneurysmavorming is een plaatselijke verwijding van een slagader. Op de plaats van de verwijding is de vaatwand uitgerekt en dunner geworden, met als risico dat in deze zwakke plek van de vaatwand een scheur kan ontstaan met als gevolg een bloeding. Hoe groter het aneurysma, hoe groter het risico. Een aneurysma ontstaat ongemerkt en groeit geleidelijk. Het kan in elke slagader in het lichaam voorkomen, maar komt het meeste voor in de grote lichaamsslagader (de aorta). Meestal veroorzaakt een aneurysma geen ernstige klachten en wordt het bij toeval ontdekt. Wanneer er een aneurysma van een slagader wordt ontdekt, dan kan een operatie nodig zijn. Ook is in een aneurysma de bloedstroom verstoord, het bloed wervelt in de plaatselijke verwijding. Daardoor vormt zich in het aneurysma een bloedstolsel. Een enkele keer kan een stukje van dit stolsel los raken en plotseling een afsluiting veroorzaken in een slagader verder stroomafwaarts (embolie).